BỆNH XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH

Rối loạn lipid máu làm xơ vữa động mạch, đưa đến nhiều biến chứng tim mạch nguy hiểm và nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các biến chứng tim mạch.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization-WHO), các bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Ước tính năm 2008 có khoảng 17,3 triệu người từ vong vì bệnh tim mạch chiếm khoảng 30% các ca tử vong trên toàn cầu. Đến năm 2030 tỷ lệ này sẽ tăng lên đến 25 triệu người. Một thống kê tại Hoa Kỳ thấy rằng, bệnh mạch vành chiếm khoảng 14 triệu người dẫn đến 1,5 triệu bệnh nhân phải nhập viện hàng năm do nhồi máu cơ tim cấp trong số đó có 1/3 bệnh nhân tử vong.

Tại Việt Nam hiện nay, tỷ lệ người bị xơ vữa động mạch ngày càng tăng cao, trẻ hóa và có nhiều biến chứng tim mạch nguy hiểm. Việc phòng ngừa các yếu tố nguy cơ gây ra xơ vữa động mạch rất quan trọng, nhằm ngăn ngừa các biến chứng tim mạch có thể xảy ra.

Xơ vữa động mạch làm mạch máu bị xơ cứng, kém đàn hồi. Khi các thành phần mỡ máu như cholesterol, LDL bị rối loạn sẽ lắng đọng trên thành mạch, thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa. Các mảng xơ vữa sẽ làm lòng mạch hẹp dần lại, ngăn cản dòng máu đến nuôi các cơ quan trong cơ thể, gây ra nhiều biến chứng tim mạch rất nguy hiểm. Những yếu tố nguy cơ làm phát triển xơ vữa động mạch như rối loạn lipid máu, đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch, hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu… Trong các yếu tố nguy cơ này, rối loạn lipid máu được xem là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh xơ vữa động mạch.

Rối loạn lipid máu thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch và biến chứng tim mạch.

Bệnh xơ vữa động mạch rất nguy hiểm nếu phát hiện muộn và không được chữa trị kịp thời. Bệnh có đặc điểm là tiến triển âm thầm trong một thời gian dài và không có bất kỳ một triệu chứng bất thường nào xảy ra, chỉ xuất hiện khi động mạch đã hẹp nhiều hoặc tắc nghẽn.

Mảng xơ vữa động mạch thường dẫn đến nhiều biến chứng tim mạch nghiêm trọng đột ngột và khả năng tử vong cao. Vì thế, việc phát hiện và điều trị những hậu quả này phải hết sức nhanh chóng, nhất là trong 3 giờ đầu sau khi xuất hiện bệnh.

Cholesterol là nguyên nhân chính hình thành các mảng xơ vữa, thế nhưng, khoảng 20% lượng cholesterol là có từ từ các bữa ăn hằng ngày, còn lại 80% là do cơ thể tổng hợp từ đường, đạm, chất béo... Vì vậy, ở những người không dung nạp nhiều thực phẩm giàu cholesterol vẫn có nguy cơ rối loạn lipid máu.

Các nghiên cứu đều thấy rằng, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ tim mạch giúp ngăn ngừa mảng xơ vữa hình thành trên thành mạch ngay từ rất sớm. Song song với việc thay đổi lối sống, thức ăn ít dầu mỡ, còn phải không hút thuốc lá, hạn chế uống bia rượu, tăng cường vận động… sẽ giúp giảm sự hình thành và phát triển các mảng xơ vữa trong lòng động mạch, hạn chế đến mức tối đa các biến chứng tim mạch do mảng xơ vữa gây nên.

BSCKII Châu Quôc Lượng